امکان‌سنجی اجرای شهر دانش بنیان در کلان‌شهر تبریز با رویکرد توسعة مبتنی بر دانش

نوع مقاله: علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه شهرسازی، دانشکدة معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه

2 دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه مهندسی شهرسازی، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه کردستان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه شهرسازی، دانشکدة معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه

10.22080/usfs.2020.16690.1829

چکیده

امروزه دانش و اطلاعات به‌عنوان کلید رشد اقتصادی جهان است. از آنجا که شهرهای جهان بر اساس مدل سرمایه‌داری صنعتی درحال رشد هستند و به‌زودی با محدودیت منابع شهری روبه‌رو خواهند شد، بنابراین شهرهای دانش‌بنیان به‌عنوان راهکاری مناسب برای رشد اقتصادی و مدیریت مناسب منابع زیربنایی و بهبود کیفیت زندگی در قرن 21 محسوب می‌شوند. شهرهای دانش‌بنیان در جهان دو گونه‌اند: 1) شهرهای دانش‌بنیان توسعه‌یافته که دارای زیرساخت‌های خوبی هستند، مانند: بارسلونا، بوستون، هلسینکی، اتاوا، سنگاپور؛ 2) شهرهای دانش‌بنیان نوظهور مانند: استانبول، منچستر، ملبورن، سان‌فرانسیسکو، سیدنی که ازطریق رویکرد KBUD درحال توسعه هستند. ایجاد شهرهای دانش‌بنیان به‌راحتی قابل تحقق نیست، بلکه نیازمند خصوصیات و ظرفیت‌هایی در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و فناوری ازقبیل داشتن سطح بالایی از فناوری، بهبود خدمات و آموزش شهروندان ازطریق ایجاد ارتباطات و به این ترتیب تقویت سرمایة انسانی است. این پژوهش رویکرد KBUD (توسعة مبتنی بر دانش) را به‌عنوان روشی برای اجرای شهر دانش‌بنیان مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. در ادامه، این مطالعه چارچوب جدیدی متناسب با کشور ایران برای رویکرد KBUD طراحی کرده است. این رویکرد جدید شامل 6 بعد است: اقتصاد دانش‌محور، جامعة دانش‌محور، دولت دانش‌محور، محیط دانش‌محور، سلامت دانش‌محور، امنیت دانش‌محور. سپس برای سنجش میزان تحقق شهر دانش‌بنیان در کلان‌شهر تبریز، بر اساس هر 6 بعد این رویکرد پرسش‌نامه‌ای بر اساس سوات شهر تنظیم و در بین 20 نفر از نخبگان شهر توزیع شد. سپس داده‌های حاصل از اجرای پرسش‌نامه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون T نشان داد که کلیة شاخص‌های توسعة مبتنی بر دانش در کلان‌شهر تبریز در وضعیت خوب و بالاتر از متوسط ارزیابی شده‌اند و نتایج آزمون فریدمن حاکی از آن است که متغیر درمان دانش‌محور با میانگین رتبه‌ای 75/4 در وضعیت بهتر و مساعدتری نسبت به سایر متغیرهای شهر دانش‌بنیان قرار دارد. بنابراین کلان‌شهر تبریز پتانسیل‌ها و زمینه‌های لازم برای تبدیل شدن به یک شهر دانش‌بنیان را دارد.
 

کلیدواژه‌ها

مطالعات ساختار و کارکرد شهری

دوره 7، شماره 24
پاییز 1399
صفحه 155-175

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار