طراحی اقلیمی و جهت‌گیری بهینه مساکن مطالعه موردی: شهر قائم‌شهر

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران.

2 استادیار گروه جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، ایران

3 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر مصرف زیاد سوخت‌های فسیلی و پیامدهای ناشی از آن شهرها را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده است. یکی از راهکارهایی که در این زمینه ارائه شده است، طراحی اقلیمی ساختمان‌ها است. اگر ساختمان‌ها مطابق با عوامل اقلیمی احداث شوند نیاز به مصرف سوخت‌های فسیلی به حداقل خواهد رسید. بنابراین ساختمان‌ها باید به‌گونه‌ای باشند که در دوره سرد بیشترین و در دوره گرم حداقل انرژی را دریافت دارند. تحقیق پیش‌رو، به‌منظور تعیین مناسب‌ترین جهت برای احداث ساختمان از اطلاعات اقلیمی ایستگاه سینوپتیک شهرستان قائم‌شهر در دوره آماری (1363-1384) بهره می‌گیرد. از طریق روش محاسباتی قانون کسینوس میزان انرژی تابشی بر سطوح قائم در جهات مختلف ساختمان برای 5 نمونه موردی محاسبه گردید. شهرک نساجی (48/3 درجه انحراف به‌صورت شمال شرق-جنوب غرب) به دلیل دریافت حداقل انرژی در فصل گرم و حداکثر انرژی در فصل سرد به‌عنوان مناسب‌ترین جهت قراگیری مشخص شد. سایر موارد به ترتیب، بافت قدیم کوچکسرا، شهرک نیکان، شهرک فرهنگ شهر و بخش دوم شهرک نساجی (17/39 درجه انحراف به‌صورت شمال غرب-جنوب شرق) تشخص داده شدند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، بهترین جهت به‌منظور احداث بنا در شهر قائم‌شهر با توجه به میزان تابش دریافتی، 5 درجه انحراف از سمت جنوب به سمت شرق یا غرب است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Climate design and optimazed orientation of buildings (Case study: Qaemshahr)

نویسندگان [English]

  • Mobina Gholinejad 1
  • Taher Safarrad 2
  • Saeed Zanganeh Shahraki 3
  • Hematollah Roradeh 2
1 Student of master degree in geography and urban planning, Faculty of geography, University of tehran, Tehran, Iran.
2 Assistant Professor of Climatology, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Humanities and Social Sciences, Mazandaran University, Iran.
3 Assistant professor in geography and urban planning, Faculty of geography, University of tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Paying attention to the ways for reduce consumption is necessary due to pollution caused by fossil fuels and its consequences. Climate design is one of the solutions used by natural resources to supply the energy needed for the building and it will reduce the need for fossil fuels. The angles that the buildings have toward the north-south axis, they make a difference in the amount of energy received. The following results were obtained after examining the amount of energy for five samples studied. Nassaji Town (3.48 degrees deviation to the north east-south west) has the most suitable buildings in terms of orientation and optimal energy reception, After that, The old part of Koochaksara, Nikan Town, Farhangshahr Town and finally the second part of Nassaji Town (39.17 degrees deviation to the north west-south east). In general, According to the results of this research, it is about five degrees of deviation from the south toward east and west are an ideal direction for building construction and the direction of the building in the city of Qaemshahr. This orientation is considered as a suitable direction because it receives maximum energy during the cold month of the year and conversed, it receive at least the energy during the warm months of the year.

کلیدواژه‌ها [English]

  • cosine method
  • direction of building
  • Qaemshahr city
  • solar energy