مطالعه نقش مؤسسات آموزش عالی در توسعه فیزیکی شهرها با استفاده از مدل WASPAS (نمونه موردی: شهر زاهدان)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه گیلان

3 عضو هئیت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان

چکیده

گسترش فیزیکی شهرها به‌عنوان فرایندی پویا و مداوم تحت تأثیر نیروها و عوامل گوناگونی رخ می‌دهد. ازجمله این عوامل می‌توان به عملکرد مؤسسات آموزش عالی اشاره کرد. مؤسسات آموزش عالی در شهرها استقرار می‌یابند و پس از تأسیس این مؤسسات، مراکز و خدمات وابسته به آن‌ها شکل خواهد گرفت و این فرایند بر فرم شهرها اثرگذار شده و یکی از عرصه‌های مهم این اثرگذاری، گسترش کالبدی شهر است. زاهدان با داشتن 35 مؤسسه آموزش عالی و جمعیت بالای دانشجویی در سال 1394 به‌عنوان قطب برتر آموزشی در سطح استان و حتی منطقه شناخته‌شده است. پژوهش حاضر  از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و با استفاده از مطالعات اسنادی و پیمایشی، اثرات وجود و گسترش مؤسسات آموزش عالی در شهر زهدان بررسی شده است. برای این منظور از پرسشنامه متخصص محور استفاده شده است. انتخاب نمونه با توجه به تخصص محور بودن سؤالات و محدود بودن جامعه‌ی آماری تمام‌شماری است. بدین معنا که پرسش‌نامه‌ها بین تمامی کارکنان و کارشناسان شهری مرتبط با برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر در سازمان‌های اجرایی که تعداد آنان به 40 نفر رسیده توزیع شده است. برای آزمون فرضیه­ها و تحلیل داده­ها، افزون بر استناد به مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای از روش تحلیل آماری برآورد میانگین و نرم‌افزارهایی چون SPSS، ARC MAP و EXCEL استفاده شده است و درنهایت رتبه هر یک از مؤسسات آموزش عالی در گسترش فیزیکی شهر زاهدان با استفاده از مدل WASPAS ارزیابی شده است. نتایج مطالعات بیانگر اثرگذاری استقرار دانشگاه سیستان و بلوچستان به‌عنوان رتبه نخست و در مراتب بعدی دانشگاه آزاد و علوم پزشکی بر گسترش فیزیکی شهر زاهدان  در اطراف این مؤسسات است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Role of higher education institutions in the physical development of city, using WASPAS model (Case Study: Zahedan City)

نویسندگان [English]

  • Hamideh Esfandiari Mahani, 1
  • , Ismaeil Aghaeizadeh 2
  • , Zohreh Hadiani 3
1 univercity of sistan and baluchestan
2
3
چکیده [English]

Urban physical development as a dynamic and continuous process is affected by different factors and forces. One of these factors is the performance of higher education institutions. Higher education institutions are usually deployed in cities at first and then form their affiliated service and centers. This process effects on urban form and one of the most important results is the urban physical development. At the time of this study, there were 35 institutions of higher education in Zahedan   and the large number of students has caused the university  is known as a premier educational pole of the province and even the region. This paper is a descriptive-analytic research and the effects of the existence and expansion of higher education institutions has review using documentary and survey studies. For this purpose, an expert -based questionnaire has been used. Hence because of limited statistical population, the whole community has been examined.  This means that questionnaires have been distributed among 40 employees and experts of executive agencies related to urban planning, especially urban physical development. In addition to citing the documentary and library methods for testing the hypotheses and data analysis, this research has used estimation of mean statistical analysis and SPSS, ARC MAP and EXCEL software and finally the rank of each higher education institution of Zahedan has been assessed using WASPAS model. The results show that the university of Sistan and Baluchestan is the most effective University and hence rated first and Azad University and university of Medical Sciences, are in next rank.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Higher education
  • Physical Development
  • WASPAS Model
  • Zahedan City