سنجش ماهیت توسعه چندمرکزی مجموعه شهری رشت

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 مهندسی شهرسازی، دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران

2 استاد/پردیس هنرهای زیبا-دانشگاه تهران

چکیده

شهرهای تک قطبی و تک مرکزی، با گسترش نامنظم خود بویژه در تقابل با توسعه متوازن و متعادل هستند. تمرکزگرایی باعث معضلاتی همچون توزیع نامتوازن نظام شهری و فعالیتی در ساختار و سازمان فضایی منطقه می‏گردد و به تبع آن چالش‏هایی مانند عدم امکان برنامه‏ریزی دقیق جهات توسعة آتی شهرها، مهاجرت‏های بیش از اندازه به مرکز، آلودگی‏های زیست محیطی، ترافیک و در نهایت کاهش کیفیت زندگی در مقیاس شهری و منطقه‏ای را دربردارد. الگوهای متفاوتی در مورد توسعه و برقراری تعادل فضایی در مقیاس شهر – منطقه وجود دارد که یکی از آنها توسعه چندمرکزی است. مفهوم توسعه چندمرکزی در مقیاس منطقه‏ای و فرامنطقه‌ای، نگرش جدیدی است که از دل سند چشم انداز توسعة فضایی اروپا استخراج شده‏است و امروزه بعنوان رویکرد و مدل توسعه‏ای در سایر مناطق و کشورها مورد توجه قرار گرفته‏است. هدف اصلی این مقاله این است باتوجه معضلات مجموعه شهری رشت، به سنجش میزان توسعه فضایی این محدوده براساس اصول چند مرکزیتی بپردازد. در این رابطه شاخص‏های توسعه فضایی چند مرکزیتی در دو مولفه موفولوژیک و عملکردی برگرفته از متون نظری استخراج و با روش‏های کمی مورد ارزیابی قرار میگیرد. براساس نتایج پژوهش، مجموعه شهری رشت از لحاظ ساختاری، پتانسیل توسعه‏ی الگوی چندمرکزی را نداشته و با ساختاری سلسله مراتبی و تک مرکزی تبیین میگردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the modality of poly-centric development (A case study of Rasht City-Region)

نویسندگان [English]

  • Pedram Rezaee 1
  • Esfandiar Zebardaset 2
1 Urban Planning, Urban Planning Department, Faculty of Fine Arts, University of Tehran, Tehran
2
چکیده [English]

Polarized and Mono-Centric Cities have experienced a chaotic expansion, in partial contrast with the specially balanced development. Polarization causes problems such as the uneven dispersion of the urban system and activity in the structure and organization of the region like Excessive Center, environmental pollution, traffic and ultimately reduces the quality of life in practice.  There are different patterns of development and spatial equivalency in the city-region, one of Polycentric Development. The concept of poly-centric development is regional and trans-regional is a new approach that has extracted from ESDP (European Spatial Development Plan) and becomes a new attitude of development in another regions and countries. The main goal of this article is to consider the problems of the Rasht city-region, which assesses the spatial development of this area based on the principles of Poly-Centric Development. In this regard, Poly-Centric spatial development indicators are result from two theoretical and functional modalities and evaluated quantitatively. Based on the results of the research, the Rasht City-Region does not have the structural potential of developing Poly-Centric model and it has a hierarchical and Mono-Central structure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spatial Structure
  • Mono-Centric
  • Poly-Centric
  • Regional Planning
  • Rasht City-Region