توسعه فضاهای زیرسطحی شهری، راهبردی نوین در توسعه شهری

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسنده

دانشگاه هنر اسلامی تبریز

چکیده

فضاهای زیرزمینی یا زیرسطحی فضاهایی هستند که تمام یا درصدی از کالبد آنها در زیرزمین ساخته شده باشد این گونه فضاها در طول تاریخ با فرمها و اهداف گوناگون از جمله امنیتی، ناسازگاری آب و هوا، حفظ و نگهداری محصولات، عمر بیشتر ساختمانهای زیرزمینی، کمبود فضا، کاهش آلودگی و ... مورد استفاده قرار گرفته اند. بررسی سوابق استفاده از فضاهای زیرزمینی در دوران گذشته و معاصر نشان می دهد که این فضاها در گذشته دارای کاربری های متنوع: مسکونی، مذهبی، انباری بوده اند. روستاهای زیرزمینی به جای مانده در چین و تونس نشان می‌دهد که فضاهای زیرسطحی با کارکرد سکونتی و به دلایل اقلیمی و امنیتی شکل گرفته‌اند، اما امروزه فضاهای زیرزمینی با رویکردی متفاوت در زمینه های حمل و نقل، شبکه دسترسی پیاده زیرزمینی، ذخیره سازی، تاسیسات زیرساختی شهری، معدن سازی و ... استفاده می شود. از نمونه‌های معاصر فضاهای زیرسحطی می‌توان به فضاهای ایجاد شده در کشورهای کانادا، فرانسه، ژاپن، چین اشاره داشت که با کارکردهای مختلط حمل و نقل، تجاری، مسکونی و خدماتی با در نظر داشتن اهداف متنوعی از قبیل رفع کمبود‌های فضاهای روی سطح،کاهش آلودگی های زیست محیطی، مقابله با شرایط اقلیمی نامناسب، افزایش ایمنی و امنیت احداث شده‌اند. هدف این نوشتار معرفی فضاهای زیرزمینی، ابعاد، جنبه‌ها و فواید استفاده از آنهاست که با روش تحقیق توصیفی_تحلیلی و تاریخی و بررسی نمونه‌های موردی انجام شده است. فرض پژوهش حاضر این است که رویکرد توسعه زیرسطحی می‌تواند راه‌کار مناسبی برای حل نیازها و مسائل شهری معاصر بدون تخریب میراث فرهنگی و آسیب زدن به محیط باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Urban underground space, new Strategy in Urban Development

نویسنده [English]

  • اصغر مولائی
Tabriz Islamic Art University
چکیده [English]

Underground spaces have been used in residential, religious places and also for storage of goods because of their security and climate aspects for a long time. Furthermore nowadays because of the price of lands, shortage of spaces, especially in highly crowded cities, traffic and environmental problems, with different approach in transportations and infrastructures urban utilities basis are highly attracted. Aim of this paper is introduction of underground space, their dimensions and advantages. Underground development will be an excellent solution for problems and complementary contemporary urban requirements without destruction of culture heritage and damage of the environment. Underground development approach in this research has been done with historic, descriptive, analytical and case study research methods. The result of this paper shows: Underground space has basic and positive potentials in sustainability context. These potentials consist of temperature stability, sustainability in hard climate, stable in critical conditions and accidents, source of space; energy and etc. urban underground development approach can be used in solution of urban problems and upgrade their sustainability in big cities such as Tehran. The Urban Underground space development approach has many benefits for improving urban life quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • urban underground space
  • urban problems
  • urban infrastructure
  • technology