امکان‌سنجی اجرای شهر دانش بنیان در کلان‌شهر تبریز با رویکرد توسعة مبتنی بر دانش

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه شهرسازی، دانشکدة معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه

2 دانشجوی دکتری شهرسازی، گروه مهندسی شهرسازی، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه کردستان

3 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه شهرسازی، دانشکدة معماری، شهرسازی و هنر، دانشگاه ارومیه

چکیده

امروزه دانش و اطلاعات به‌عنوان کلید رشد اقتصادی جهان است. از آنجا که شهرهای جهان بر اساس مدل سرمایه‌داری صنعتی درحال رشد هستند و به‌زودی با محدودیت منابع شهری روبه‌رو خواهند شد، بنابراین شهرهای دانش‌بنیان به‌عنوان راهکاری مناسب برای رشد اقتصادی و مدیریت مناسب منابع زیربنایی و بهبود کیفیت زندگی در قرن 21 محسوب می‌شوند. شهرهای دانش‌بنیان در جهان دو گونه‌اند: 1) شهرهای دانش‌بنیان توسعه‌یافته که دارای زیرساخت‌های خوبی هستند، مانند: بارسلونا، بوستون، هلسینکی، اتاوا، سنگاپور؛ 2) شهرهای دانش‌بنیان نوظهور مانند: استانبول، منچستر، ملبورن، سان‌فرانسیسکو، سیدنی که ازطریق رویکرد KBUD درحال توسعه هستند. ایجاد شهرهای دانش‌بنیان به‌راحتی قابل تحقق نیست، بلکه نیازمند خصوصیات و ظرفیت‌هایی در زمینه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و فناوری ازقبیل داشتن سطح بالایی از فناوری، بهبود خدمات و آموزش شهروندان ازطریق ایجاد ارتباطات و به این ترتیب تقویت سرمایة انسانی است. این پژوهش رویکرد KBUD (توسعة مبتنی بر دانش) را به‌عنوان روشی برای اجرای شهر دانش‌بنیان مورد تحلیل و بررسی قرار می‌دهد. در ادامه، این مطالعه چارچوب جدیدی متناسب با کشور ایران برای رویکرد KBUD طراحی کرده است. این رویکرد جدید شامل 6 بعد است: اقتصاد دانش‌محور، جامعة دانش‌محور، دولت دانش‌محور، محیط دانش‌محور، سلامت دانش‌محور، امنیت دانش‌محور. سپس برای سنجش میزان تحقق شهر دانش‌بنیان در کلان‌شهر تبریز، بر اساس هر 6 بعد این رویکرد پرسش‌نامه‌ای بر اساس سوات شهر تنظیم و در بین 20 نفر از نخبگان شهر توزیع شد. سپس داده‌های حاصل از اجرای پرسش‌نامه مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون T نشان داد که کلیة شاخص‌های توسعة مبتنی بر دانش در کلان‌شهر تبریز در وضعیت خوب و بالاتر از متوسط ارزیابی شده‌اند و نتایج آزمون فریدمن حاکی از آن است که متغیر درمان دانش‌محور با میانگین رتبه‌ای 75/4 در وضعیت بهتر و مساعدتری نسبت به سایر متغیرهای شهر دانش‌بنیان قرار دارد. بنابراین کلان‌شهر تبریز پتانسیل‌ها و زمینه‌های لازم برای تبدیل شدن به یک شهر دانش‌بنیان را دارد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Feasibility study on the implementation of a knowledge-based city in Tabriz metropolis with a knowledge-based approach

نویسندگان [English]

  • Asghar Abedini 1
  • Amin Khalili 2
  • faezeh khorram 3
  • Shiva ghorbani 3
1 Department of Urban Planning, Faculty of Architecture, Urban Planning and Art, Urmia University.
2 Student
3 ُStudent
چکیده [English]

Today, knowledge and information play a key role in global economic growth. Since cities around the world are growing on the basis of the industrial capitalist model and will soon face urban resource constraints, therefore, knowledge-based cities are considered as a suitable way for economic growth and proper management of infrastructure resources and improving the quality of life in the 21st century. Knowledge-based cities can be divided into two categories: 1. Developed knowledge-based cities with good infrastructure resources like: Barcelona, Boston, Helsinki, Ottawa, and Singapore. 2. Newfound knowledge-based cities like: Istanbul, Manchester, Melbourne, San Francisco, and Sydney in which are developing with the KBUD approach. Creating knowledge-based cities cannot be easily realized, but it needs features and capacities in various economic, cultural, social and technological fields, such as having a high level of technology, improving services and educating citizens through communication, and thus strengthening human capital. This research examines the knowledge-based urban development (KBUD) approach as a method for the realization of the knowledge-based city. Then, a novel framework is devised for the KBUD approach according to the situation of Iran. This new approach consists of six aspects: Knowledge-based economy, knowledge-based community, knowledge-based government, knowledge-based environment, knowledge-based healthcare, knowledge-based security. Then, in order to evaluate the realization possibility of a knowledge-based city in Tabriz Metropolis, a questionnaire was designed based on the SWOT of the city and six different aspects of the KBUD approach and was distributed among twenty persons selected from the elites of the city. The data extracted from the questionnaire were analyzed then. The results of the T-test showed that all indicators for knowledge-based development in Tabriz Metropolis are evaluated in good and above average level, and the results of the Friedman test showed that the variable knowledge-based healthcare with average score 4.75 is in a better and more favorable situation than other knowledge-based cities. Hence, Tabriz Metropolis has possible potential and substrates to turn into a knowledge-based city

کلیدواژه‌ها [English]

  • City of knowledge
  • knowledge-based development
  • KBUD framework
  • economic growth
  • Tabriz Metropolis