ارزیابی استان‌های ایران با تاکید بر شاخص‌های اجتماعی-اقتصادی و شاخص‌ ترکیبی توسعه انسانی با استفاده از تکینک TOPSIS و GIS

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

اصولاً توسعه جریانیست چند بعدی، که مستلزم تغییرات اساسی در ساختار اجتماعی و فرهنگی از یک سو و رشد اقتصادی و کاهش فقر و نابرابری اجتماعی از سوی دیگر است. سطح توسعه در کشور ایران یکسان نیست و تفاوت­هایی در این زمینه دیده می­شود. بنابراین ابعاد گوناگون و پیچیدگی  موضوع ضرورت شناخت میزان توسعه و محرومیت را بیان می­کند. پژوهش حاضر دارای ماهیت کاربردی– توسعه­ای و ترکیبی از روشهای تحقیق کتابخانه­ای و تحلیلی، و با هدف کلی، شناسایی استان­های توانمند و یا دارای محدودیت توسعه یافتگی در شاخص­های اجتماعی- اقتصادی می­باشد که برای این هدف 78 متغیر در طی­سالهای 1390-1387 مورد استفاده قرار گرفته است. در راستای هدف تحقیق شاخص­های منتخب برای هریک از استان­ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و  Excelدر قالب مدل­های HDI و TOPSIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که نتایج حاصل از شاخص­ترکیبی توسعه انسانی تکنیک TOPSIS نشان می­دهد میانگین میزان HDI برابر 230/0 و TOPSIS برابر 150/0 درصد که HDI  استان­ تهران با 706/0 درصد و سمنان با 081/0 درصد به ترتیب بیشترین و کمترین میزان و با استفاده از نتایج مدل TOPSIS  با استان­های با میانگین TOPSIS، 355/0، 165/0، 090/0 و 030/0­درصد پهنه­بندی مناطق محروم و توسعه یافته صورت گرفته که راهگشایی جهت رسیدن به توسعه متوازن و همه جانبه باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessment of areas with an emphasis on social indicators - economic and human development indicators in combination with the use of GIS techniques and TOPSIS

نویسندگان [English]

  • Masood Safaei Pour
  • Elyas Maveddat
چکیده [English]

Development is essentially a multi-dimensional process which involves changes in social structure and culture on the one hand and economic growth and reducing poverty and social inequality on the other. Iran is not the same level of development, and variations can be seen in this context. The diversity and complexity of the issue of the necessity of development and deprivation suggests. Study of the functional nature - a combination of library research methods and analysis, and the overall objective, identify states powerful and factors constrained the development of social - economic variables for this purpose during 1390-1387 78 has been used. The purpose of the selected indexes for each state using the software SPSS and Excel format models, HDI and TOPSIS analysis were the results of the composite index of human development and the technique TOPSIS shows the mean HDI equal to 0.230 and TOPSIS equal to 0.150% of the HDI Tehran Province with 0.706% and Semnan 0.081 percent, the highest and lowest level of the model TOPSIS with the provincial average of TOPSIS, 0.355, 0.165, 0.090 and 0.030 of the zoning areas and developed a that is comprehensive and balanced development is to achieve breakthroughs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • indicator social
  • indicator economic
  • Development
  • TOPSIS
  • GIS
  • HDI
  • Iran