ارائه چارچوبی پژوهشی درباره مناطق کلانشهری چندمرکزی به منظور توسعه نظری و تجربی این مفهوم در کشور

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تهران

چکیده

در دهه­های اخیر، مفاهیم متعددی به دنبال بازتاب فضایی فرایندهای مختلف اقتصادی، سیاسی و تکنولوژیکی مطرح شده­اند که شهرها را در مقیاسی منطقه­ای درنظر می­گیرند. همه این مفاهیم، بر مشخصه­های چندمرکزی در مناطق کلانشهری و پیوند محکم بین عناصر و مراکز اصلی این مناطق تاکید می­کنند. با این وجود، این مشخصه­های مهم فضایی ابهامات زیادی را برای محققان و به همان اندازه تصمیم­سازان به وجود آورده اند. این درحالی است که اگرچه تقریبا دو دهه از تلاش متمرکز جهانی بر مفهوم چندمرکزیتی در مقیاس­های مختلف به ویژه مقیاس کلانشهری می­گذرد، اما مطالعات اندکی در کشور وجود دارند، که بر این مفهوم تمرکز کنند. بر این اساس، برای پر کردن این شکاف­های نظری و عملی و درکی عمیق­تر از موضوع، ارائه چارچوبی نظری که بتواند چالش­های اصلی و مهم چندمرکزیتی را در نگاهی گسترده­ به صورت زنجیره­ای مطرح کند، ضرورت دارد. این چارچوب باید با مطرح کردن دیدگاه­ها، تضادها و اشتراکات آنها، اثرات هریک را بر یکدیگر، نمایان کند و راه را برای مطالعات بعدی در کشور باز نماید. در این راستا، این پژوهش، در بدنه اصلی خود سه چالش اصلی مناطق کلانشهری چندمرکزی؛ مفهومی و سنجش، ارزشیابی و سودمندی و حکمروایی و برنامه­ریزی، را دنبال می­کند و با اشاره به حلقه ارتباطی بین آنها، چارچوبی را برای پژوهش­های بعدی به عنوان  نتیجه­گیری ارائه می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presenting a research framework for polycentric metropolitan area to empirical and theoretical development of this concept in Iran

نویسندگان [English]

  • Esfandiar Zebardast
  • Mojtaba Shahabi Shahmiri
چکیده [English]

In recent decades, several concepts have emerged after spatial reflections of different economic, political and technological processes that had considered cities in the regional scale. All of these notions emphasize on polycentric feature in metropolitan areas and the strong relationships between theirs elements and main centers. However, these important spatial characteristics bring many ambiguities for scholars as well as policymakers. In spite of two decades of efforts that concentrated on poly-centricity in different scales, in particular metropolitan level, few studies have held in the regional planning major’s literature in Iran that focus on this issue. So, it is essential to provide a theoretical framework that can address the key challenges of poly-centricity sequentially at a wider perspective for filling these theoretical and empirical gaps and deeper understanding of the issue. This framework must outline the visions, the common conflicts and their effects on each other and open the ways for future studies. In this study, the main body seeks three main challenges of poly-centric metropolitan areas; conceptual and measurement, and evaluation and efficacy, planning and governance with concern to the link of them. Finally it proposes a framework for further researches as a result.