تحلیل و ارزیابی فضایی- زمانی ساختار سلسله مراتب نظام شهری و شهرنشینی در استان کردستان (1390-1355)

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه زنجان

2 دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

نظام شهری مجموعه ای از شهرهای بزرگ و کوچک است که در کنار هم بافت یک ناحیه را تشکیل می دهند و در طول زمان در حال تغییر و تکامل هستند. از آنجایی که نحوه پراکنش نقاط سکونتگاهی در پهنه سرزمین، گسیختگی و عدم انسجام ساختار فضایی از مشخصه‌های نظام شهری در سطح کشور است، بنابراین بررسی آن در کلیه مناطق کشور، از جمله استان کردستان به منظور شناخت پیوندها و تفاوت‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل و ارزیابی فضایی-زمانی ساختار نظام شهری و شهرنشینی استان کردستان است. روش گردآوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای بوده و برای تجزیه و تحلیل وضعیت نظام شهری استان از مدل های رتبه- اندازه، نیمرخ سلسله مراتب شهری، شاخص‌های تمرکز و نخست شهری، شاخص دو شهر، شاخص چهار شهر مهتا، ضریب تفاوت، ضریب کشش‌پذیری، منحنی لورنز و ضریب جینی استفاده شده است، همچنین با استفاده از نرم‌افزارGIS در هر دوره سرشماری، توزیع فضایی شهرستان‌ها در سطح استان مشخص شده است. نتایج بدست آمده نشان‌دهنده‌ی این است که شبکه‌ی شهری استان گرایش به عدم تعادل و گسیختگی دارد و با یک شبکه‌ی شهری نیمه متعادل روبه رو می باشد. در این صورت افزایش تمرکز در سطح استان، موجب گسیختگی در نظام شهری استان و عدم تعادل بیشتر در آینده خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing and evaluating the spatial-temporal structure of urban system of Kurdistan province (1355-1390)

نویسندگان [English]

  • Akbar Asghari Zamani 1
  • Nezam Lotfi 1
  • anvar amanolapour 2
1 University of Zanjan
2 University mohageg ardabili
چکیده [English]

Urban system consists of a set of small and big cities forming a context of a region along each other, and are committed to change and progress during the time passage. Since the method of the distribution of residential areas in the land field, disconnection and incongruity of spatial structure, are features of urban systems in the country, the investigation of these features in all parts of the country such as Kurdistan province in order to recognize the links and differences seems as an indispensable task. The main objective of the present study is to analyze and evaluate spatial-temporal structure of urban system of Kurdistan province. Analyze-descriptive method was used and Survey – Documentary is the tools of data collection. Rank-size rule, Lorenz curve and Gini coefficient, coefficient of variation, tensile coefficient, first city index, two cities index, for city, coefficient difference are the models that were exploited for specifying  the condition of the urban system. In addition, GIS software was used for specifying spatial distribution of townships in the region in each period of consensus. The results indicate that the urban network of the province inclines to imbalance and disconnection and it is faced with half-moderate urban network. However, the increase in the amount of the concentration in the province results in disconnection in the urban system of the province and much more imbalance in the future. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • hierarchy
  • urban system
  • sustainable development
  • Kurdistan province