بررسی تاب آوری در برابر زلزله با تاکید بر فرم شهری(مطالعه موردی: منطقه‌ی دوازده شهر تهران)

نوع مقاله : مقالات مستقل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور (مازندران)، ایران

2 داشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور(مازندران)، ایران

4 استادیار آب و هواشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور(مازندران)، ایران

چکیده

امروزه خطر وقوع زلزله، یکی از مهم ترین مخاطراتی است که همواره شهرها را تهدید می نماید. بنابراین شناخت تاب آوری وضع موجود نقش حیاتی در کاهش آسیب پذیری شهرها و تقویت توانایی های شهروندان برای مقابله با خطرات ناشی از تهدیدات وقوع سوانح طبیعی دارد. چراکه وقوع زلزله، ناگهانی است و می‌تواند در سطح وسیعی از یک منطقه بازتاب داشته باشد و حتی مسائل ملی را تحت شعاع قرار دهد.مطالعه‌‌‌ی حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای و اسنادی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل های FANP و نرم افزارهای Super Decision، SPSS  و ARC GIS استفاده شده است. نتایج نشان داد که به ترتیب مولفه های شبکه‌‌‌ی حرکت و دسترسی، وضعیت ساختمان و نظام کاربری بیشترین تاثیر را بر تاب آوری منطقه مطالعاتی ایفا می نمایند. از سویی دیگر، نتایج حاصل از مدل TOPSIS  و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه در راستای سنجش تاب آوری در منطقه‌‌‌ی مطالعاتی نشان داد که نواحی شش گانه منطقه‌‌‌ی 12 شهر تهران از لحاظ میزان تاب آوری در سطوح متفاوتی قرار دارند. به طوری که ناحیه‌‌‌ی شش و ناحیه-ی یک به ترتیب رتبه‌‌‌ی اول و دوم  بیشترین میزان تاب آوری در منطقه‌‌‌ی مطالعاتی را دارند. و نواحی دو، چهار، پنج و سه، به ترتیب در رتبه های بعدی قرار دارند. به طور کلی می توان گفت وضعیت نواحی در رابطه با  شاخص های فرم شهری در سطوح متفاوتی است. به طوری که برخی از نواحی در وضعیت مطلوب تری نسبت به سایر نواحی هستند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An investigation of earthquake resilience with an emphasis on urban form: A case study on District 12 of Tehran

نویسندگان [English]

  • Parisa Mohaqeqi 1
  • Mostafa Ghadami 2
  • Jalal Azimi amoli 3
  • Gholam Reza Janbaz Ghobadi 4
1 PhD Candidate of Geography & Urban Planning, Islamic Azad University, Noor Branch (Mazandaran).
2 Associate Professor of Geography & Urban Planning, University of Mazandaran, Babolsar, Iran
3 Associate Professor of Geography & Urban Planning, Islamic Azad University, Noor Branch (Mazandaran).
4 Assistant Professor of Meteorology, Islamic Azad University, Noor Branch (Mazandaran).
چکیده [English]

This applied research is descriptive-analytical. To collect data, the library and documentary methods were used. The collected data were analyzed using FANP models and Super Decision, Excel, SPSS, and ARC GIS software. The obtained results show that factors such as the movement and access network, building conditions, and use system have the greatest influence on the studied region's resilience. On the other hand, the results from TOPSIS model and one-way analysis of variance test used to measure resilience in the studied area show that 6 regions of District 12 of Tehran City have different levels of resilience, so that Region 6 and Region 1 were ranked the first and second for the highest level of resilience in the studied area, respectively. Moreover, Regions 2, 4, and 3 were ranked next, respectively. Generally, it can be said that different regions have different levels of urban form indicators so that some regions have more desirable status compared to other regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Resilience
  • Urban form
  • FANP and TOPSIS models
  • District 12 of Tehran

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 10 آبان 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار